YA KATAW

YA KATAW









Idto pa una na allaw na tabay pa ya utaw, awun sambuk na banwa na pigngalanan na Ilian na mig-eya tumag Tagakaolo. Mya mga utaw mig-eya na alay poblima aw madeg ya kakamangan na kanilan kakan. Asini bana ini kitaen mu ya alog na pigngalanan na “Pagang-pagang” na pagkamangan nilan sa kanilan kakan aw tubig na pag-inemen. Ya alog na Pagang-pagang tuo malinis kay gayed nilan paglinisan, yan aga madeg ya isda, ambak, kulu aw lain pa na klasi na kakan adti tubig na kanmu kitaen.

Sambuk na gabi na dakula ya bulan, si Duman nyadtu ni Pagang-pagang para sumulo sa isda, ambak aw kulu. Si Duman sambuk sa manga iseg na Tagakolo na mabulot aw matinaw na iseg.
Pangkay bata pa sa kanan, matadeng da magdala sa lanan banwa.

Sa pagpandakep nan sa isda, ambak aw kulu, nyakadekeg si Duman sa tingeg na bubay na migkanta. Pigpangita nanya tagtun sa tingeg. Tabedtabed kita ni Duman ya tubig na syumubu aw awun lyumuwa seken adti tubig na ikug na dakula na isda, hantud ya lawas na isda da ya lyumuwa. Nyabelengbeleng tuo si Duman kay ya tagtun sa tingeg sambuk a kataw na matinaw tuo, na adun pa nan kitaa.


Kataw: Di kaw magkallek kanaken! Aku si Manenggeya ya matinaw na kataw na mig-eya asi na Pagang-pagang. Ya ama ku ya nyandumala sa kadeg na isda na kiten mu asi alog ini.
Duman: Aku uman si Duman. Dili aku makatuo na awun mig-eya na matinaw tuo na kataw si Pagang-pagang.
Kataw: Seken adun, mag-ubaybay da kita aw gayed da kita magkita asini.

Ya nyahitabu adti Pagang-pagang wala ubatan ni Duman adti kanan pamily aw ka-banwa. Yan uman si Manenggeya, wala nan ubatan adti kanan ama na si “Matulus Isda”. Yan agaw si Duman aw Manenggeya mag-ubaybay da, aw gayed da silan magkita adti alog.

Sambuk na gabi, migkita da uman si Duman aw Manenggeya. Kinita ni Manenggeya adti manga mata ni Duman na aun poblima nan. Yan agaw pig-usip nan;

Duman: Ee! Awun poblima ku aw ikaw ulu ya makatabang kanak.
Manenggeya : Yan agaw ubatan kanak aw tabangan ta kaw.
Duman: Manenggeya, una pa na pagkakita ku kanmu, guminawa da aku kanmu. Dili aku mabuhi kun wala kaw.
Manenggeya: Manang wala mu ba kitaa na dili aku puydi kanmu, kataw aku aw ikaw utaw.
Duman: Dili yan impultanti kun unu kaw aw unu aku. Ya impultanti pigginawan ta kaw aw pigginawan mu aku.

Siken dun, migkasinabut day a ginawa ni Duman aw Maenggeya.gayed da silan magkita adti Pagang-pagang gabi-gabi aw pigpabati nilan ya ginawa nilan adti tag sambuk-sambuk kanilan.

Manang, dyumatengya panahon na kyaedean na ginikanan ni Duman ya mahitungod kay Manenggeya aw pig-istulyaan nilan si Duman. Pi-ubat ni Duman ya tinuod, w dili dili galu malim ya kanan ginikanan manang pigpakita nan adti kanan ama aw ina kun unu kadakula ya ginawa nan adti kay Manenggeya.
Ya gabi yan, pigpaagad nan ya kanan manga ginikanan aw manga utaw na mig-eya dun I banwa na pig-eyaan nilan adti alog na Pagang-pagang para ipakita kanilan si Manenggeya. Dun kitaa ni Manenggeya na tuo guminawa si Duman kanan.
Tabed-tabed, kinita nilan na aun lyumuwa siken adti tubig. Nyallek tuo si Manenggeya kay ya lyumua siken adti tubig yan kadi ya kanan ama na si Matulus Isda.

Matulus Isda: Manengeya! Nyakaede kaw ba na dakula tuo ya sala na pig-imo mu adti gingharian tadun. Puydi ku kamangen ya ginawa mu aw iseg ini, apil pa ya manga utaw na mig-eya asi banwa ini.
Manenggeya: Kay ama kun a matulus asi alog na Pagang-pagang. Guminawa aku tuo kay Duman a dawaten ku kun unu ya atag mu kanak na silut, manang yai pag- apla ya manga utaw na mig-eya asini, ala ya labet nilan.

Ya ama ni Manenggeya nyallat kanan aw nyakalabet sa pigbati na ise nan, yan agaw wala nan padelega sa pag-atag sa silut adti kan Manenggeya, kay Duman aw adti manga utaw. Manang baling pig-imu nan na tengteng na utaw si Maneggeya. Wala day a ikug nanna isda aw nyaimu sa kanan na matinaw na bubay.
Pagkatigkas sa nyahitabu migpakasal si Duman aw Manenggeya, mig-eya silan na migleya.


BY: GINA SANGOC